Ecomimicry: een interview met Ken Yeang

Ter voorbereiding op de komst van Ken Yeang naar de Floriade (symposium Groenlicht) interviewde Atto Harsta de befaamde groenarchitect. Hoewel Yeang het succesvolle symposium helaas niet kon bijwonen, is zijn werk en visie niet minder relevant:

Als we in één zin het werk van Ken Yeang zouden moeten samenvatten dan is dat het realiseren van duurzame architectuur en stedenbouw door in harmonie met de natuur te bouwen. ‘Green Architecture’ moet er ook groen uit zien, zegt Yeang en dat is in zijn werk ook werkelijk de groene leidraad.

Zijn architectuuropvattingen en studies – samen te vatten als ‘industriële ecologie’ – zijn tot op de dag van vandaag onveranderd gebleven. In een carriere die nu bijna 40 jaar omspant, werkt hij vanuit een natuurlijke ordenings- en systeemmethodologie (klimaattechnisch ontwerpen).  Zo verwierf Yeang internationaal bekendheid met zijn bioclimatic skyscrapers. In feite een verticale variant van de traditionele laagbouw van Maleisië, met zijn nadrukkelijke verwevenheid van groen en architectuur.

Nauw verwant met biomimicry hanteert Yeang in zijn architectuur ecomimicry als leidend principe. Ecomimicry berust op het imiteren van overlevings- en aanpassingsstrategieën van de natuur. Gebruik makend van deze strategieën ontstaat een ecosysteem waarin organische en niet-organische elementen van een gebouw zijn samengevoegd in harmonie met de natuur en waarin de gebouwmassa een minimale milieu-impact heeft. Solaris is een recent project van Yeang waarin 40 jaar gedachtengoed en evolutie samenkomt. Het project heeft een gelaagde, terrasvormige structuur, en heel veel groen in en om het gebouw. Een toren van vijftien verdiepingen daalt neer en vervloeit met de groene omgeving.

Geïnteresseerd in de duurzame architectuur van Ken Yeang, klik hier voor het interview in Stedenbouw en Architectuur.

Extra groen leidt tot minder ziekteverzuim!

In een recent onderzoek van KPMG wordt becijferd dat het aanleggen van 10% meer groen in woonomgevingen een besparing van 400miljoen euro op zorg en ziekteverzuim kan opleveren.

Wij kunnen de onderzoeksmethode en -cijfers van KPMG niet controleren, maar onderstrepen de positieve correlatie tussen groen en welzijn. Interessant aan deze berekening op de gezondheidstoestand van mensen is dat je ermee kunt aantonen dat er een businessmodel achter groeninvesteringen zit.

Vanuit het natuurlijke effect van groen, en daglicht (want dat gaat samen!), blijken mensen gevoelsmatig best te overtuigen van de waarde. Toch wegen in de praktijk investeringen en kosten voor onderhoud van groen meestal niet op tegen deze veronderstelde positieve effecten.  Onbekendheid draagt daaraan bij. Harde bewijzen en terugverdientijden zijn dus nodig om  groentoepassingen als serieuze duurzame maatregel voor het voetlicht te krijgen.

Groen wordt tegenwoordig wel meer voorgesteld en ook meer toegepast, maar nog te vaak als marketinginstrument voor duurzame bouw. Je kunt tegenwoordig geen presentatie van een willekeurig architectenbureau meer vinden, waarin het ontwerp niet uitbundig  van groen is voorzien (= goede ontwikkeling). In de uitwerking en realisatie vind je daar meestal maar een schijntje van terug, zoals een prominent boompje, een groendak of een stukje groene gevel. Alle beetjes helpen uiteraard, maar gevaar van deze tendens is wel dat de echte betekenis van groen ermee kan worden uitgehold.

In de zorgsector heeft de “healing environment” stroming vrij uitvoerig onderzoek verricht naar omgevings- en gebouwaspecten die een positief effecten hebben op de mens. Daglicht en groen blijken daarin hele belangrijke componenten die onze mentale en fysieke toestand positief beïnvloeden en daarmee de revalidatie van patiënten bespoedigt. Daarnaast heeft het een positieve uitwerking op de concentratie, stemming en ziekteverzuim van het personeel. Een directe invloed op het primaire proces van zorginstellingen dus!

Als je dit principe projecteert op kantoren en schoolgebouwen, dan besef je je de bredere potentie ervan. Mensen floreren en presteren beter in een gezonde en groene omgeving, daar kan je dus geld mee verdienen (of besparen)! Een gemiddelde basisschool geeft per jaar ca. 7% van zijn jaarbudget uit aan vervangend personeel door ziekteverzuim. Ter vergelijking: energiekosten maken slechts 2% van het jaarbudget uit. Als we alle moeite die we in de bouw in energiebesparing stoppen, in vermindering van ziekteverzuim zouden investeren levert dat dus potentieel meer op! (uiteraard moeten we beiden doen) Groen is natuurlijk niet de enige factor van invloed, want ook licht-, lucht-, akoestische en ruimtelijke kwaliteit dragen hieraan bij.

KPMG refereert in hun onderzoek aan het vergroenen van de woonomgeving en het effect ervan op onze zorgkosten.  Wij zouden dit willen uitbreiden tot de volledige gebouwde omgeving en ook nadrukkelijk de aandacht willen vestigen op het gebruik van groen IN onze gebouwen! Vraag je eens af waarom planten op bepaalde plekken binnen niet goed groeien en wat die plek ons dan te bieden heeft!?

Wij roepen het al jaren: investeren in groen loont!
Prima dus dat er meer partijen naar de onderbouwing zoeken. Misschien dat we daarmee de vergroening kunnen versnellen.

Lees hier het volledige artikel van KPMG.

Duurzame kweek in voormalig CBS gebouw Heerlen

Als initiator van Knooppunt Bouwen met Groen stimuleert Aldus bouwinnovatie al jarenlang de toepassing van groenvoorzieningen in, op en aan gebouwen om tot een meer gezonde en duurzame gebouwde omgeving te komen. Ook vanuit de biobased economy is groen een oplossing voor duurzame energie-, voedsel- en materiaalproductie. Er ontstaan tegenwoordig veel initiatieven om de relatie tussen groen en gebouwen  te versterken. Dat is een positieve ontwikkeling, maar hoe kan de realisatie van goede ideeën worden geconcretiseerd? Een potentieel kansrijk initiatief volgens ons is FarmCity in Heerlen!

Door de toenemende druk op landbouwgebieden, de nadelige gevolgen van overbemesting en de grote hoeveelheid m2 leegstaande kantoren, komt Nederlands eerste ‘vertical farm’ steeds dichterbij, dat grootschalige groenvoorzieningen in gebouwen impliceert.

FarmCity Heerlen is een ontwikkeling waarin een aantal ambities van innoverend Nederland gezamenlijk worden waargemaakt. Het gaat hierbij om het omvormen van het voormalige kantoor van het CBS in Heerlen tot een productielocatie voor verse agrarische producten, zoals groenten, fruit en vis.

Door in deze locatie gebruik te maken van combinaties van bestaande top-technieken die er in Nederland zijn of nu ontwikkeld worden, zal FarmCity Heerlen functioneren als etalage voor hetgeen Agro Nederland BV in zijn mars heeft.
Met name het verbruik van water en energie zal tot een absoluut minimum zijn beperkt, maar ook het gebruik van chemische gewasbescherming zal achterwege kunnen blijven.
Ook de aansluiting met de vraag naar producten in het stedelijk gebied wordt optimaal verzekerd omdat niet vanuit productie en aanbod wordt gepland en geproduceerd, maar vanuit consumptie en vraag. Door polyculturen als uitgangspunt te nemen wordt het mogelijk gemaakt om input en output van diverse agrarische processen op elkaar aan te sluiten.

FarmCity Heerlen verzorgt in eerste instantie de levering van duurzaam geproduceerd kwaliteitsvoedsel naar Heerlen en zijn directe omgeving. De potentiële markt voor deze producten is al aanzienlijk en zal naar verwachting de komende jaren sterk toenemen.
In tweede instantie is FarmCity Heerlen zelf het uithangbord voor Agro Nederland BV voor het op de wereldmarkt brengen van dit soort nieuwe productiesystemen. In landen als China, India, Saoedi-Arabië en Turkije bestaat hier grote belangstelling voor. Die belangstelling wordt deels ingegeven door de enorme productiepotentie en anderzijds door de extreme efficiëntie van het water en energieverbruik.

FarmCity Heerlen is onderdeel van een meeromvattend plan EcoGrow. Daartoe is een samenwerking aangegaan met Walas Concepts. Naast agrarische productie is er in het voormalige CBS kantoor ruim voldoende plaats voor andere vormen van innovatieve bedrijvigheid. Daaronder vallen uiteenlopende zaken als kleinschalige creatieve industrie, groene energie-opwekking en recreatieve en restauratieve voorzieningen.

Op 7 mei wordt het voormalig CBS gebouw overgedragen van Rijksoverheid naar de Gemeente Heerlen die het gebouw vervolgens direct gaat doorverkopen aan de ontwikkelaar Walas Concepts.

Voor meer informatie over het FarmCity concept klik hier
Wilt u meer weten over het project in Heerlen klik hier